Herhangi bir yazı ya da sözü farklı bir dile çevirmek tercüme etmektir ve bu metni tercüme ederken düşünceyi hiç değiştirmeden ve yorum katmadan tamamen o dilde yazıldığı gibi çevirmek demektir. Yazı çevrilirken dikkat edilmesi gereken cümlenin anlam bütünlüğünün korunmasıdır ve metnin şeklini koruması önemli değildir. Tercümesi yapılan bir yazının eski etkileyiciliğinin ve yazıda ima edilen anlamlarının çeviri yapıldıktan sonra da anlaşılmalı ve anlam asla bozulmamalıdır. Tercüme nasıl yapılır? şeklindeki soruları cevaben yazımıza devam ediyoruz.
Bir dili anadili kadar bilenler dahi bir başka dile tercüme ederken kimi zaman anlam bütünlüğünü bozabiliyor ya da cümleleri uzun uzadıya anlatarak etkileyiciliğini kaybettirebiliyor. Bu durum genellikle şekilciliğe takılan kişiler tarafından yapılan hatalardan kaynaklanıyor. Cümlenin şekline önem vererek cümlelerin öğelerini ayırmaya çalışırken düşülen bu hata tercümenin başarılı olmadığını gösterir ve kimi zaman biz bunu okuduğumuz kitapta rahatlıkla hisseder ve o kitabı okumayı yarıda bırakabiliriz. Ancak bu durumun önüne pratik tercüme ile geçilebilir ve o zaman yazı anlam bütünlüğünü kaybetmeden okuyucuya ana dilinde yazılmış gibi geçer. Tercüme şekil bütünlüğü değil anlam bütünlüğü bozulmamak kaydıyla yapılan çeviridir.
Peki, pratik metot nasıl yapılır ve nasıl öğrenilir? Pratik metodu öğrenmek bir formül gibi kolaylık sağlayan unsurdur. 6 maddede inceleyebileceğimiz pratik metot kısa ve öz üstelik herkesin anlayabileceği kadar kolaydır. Konunun maksadını anlamak ve benimsemek kolayca anlayabilmemizi sağlar ve konu anlaşıldıktan sonra da asıl dilde uygulamak hiç de zor değildir. Pratik metodun unsurları şunlardır:
- İlk olarak tercüme edilecek yazıyı baştan sona okumak ve kavramak çok önemlidir. Yazı hakkında fikir elde etmek, yazıda vurgulanmak istenen konunun ya da temanın farkına varmak ve aktarılan mesajları doğru algılamak için metin tamamen okunmalıdır.
- İkinci olarak her paragraf cümleleri farklı farklı renkleri boyanarak cümleler birbirinden ayrılmalı
- Üçüncü olarak her cümlenin öğeleri birer birer tercüme edilip ard arda yazılmalı
- Dördüncü olarak tercüme edilen dilde yazı nasıl şekilde sıralanacaksa ardı ardına kelimeler numaralandırılmalı
- Beşinci olarak numaralandırma işleminden sonra cümleler ve kelimeler birbirine hangi bağlaçlar ile bağlanacaklarsa bunlar parantez içinde belirtilmeli
- Altıncı ve son olarak da hazırlanmış ve parçalara ayrılarak numaralandırılan bu metin numara sırasıyla yazılarak temiz bir kâğıda aktarılmalı ve böylece tercüme sonlandırılmalıdır.
Bu bilgiler öğrenildikten sonra bilinmesi gereken başka bir konuda tercüme yapılırken bazı cümleleri ya da ifadeleri tamamen kaldırmak gerekir. Bu uygulama içinde bilinmesi gereken kurallar vardır. Bu kurallara uyulmazsa metinde karmaşa ya da anlam bozukluğu gibi problemler ortaya çıkabilir. Bir metni tercüme ederken pratik metot kullanmak işinizi kolaylaştırır ve yazının da en doğru şekilde farklı bir dile aktarılabilmesini sağlar.
